PRESS HAND-OUT ON NIPAH VIRUS INFECTION

Nipah Virus Infection (NiV) natna in Kerala state ramri a pel lo

Mizoramah lo chi-aina chhan tur a awm rih lo

(1) Kerala state a district pahnih, Malappauram leh Kozhikkode, a Nipah Virus natna vei 16 zinga 13 (81%) in an thihpui avangin India ram hmun hrang hrangah boruak a ralkhel hle chungin he natna (NiV) hi state dangah hmuh chhuah a la ni loh avangin Mizoram mipuite tan chi-aina chhan tur a awm lo rih lo. Nipah Virus natna chung chang mipui zirtir ruala a tul anga Sorkar Laipui nen hmalak mek zel a ni.

(2) Nipah Virus natna (NiV) hi ran leh ramsa lama atanga virus lo irh chhuak , kum 1988 a Malaysia rama hmuhchhuah hmasak leh an hmuhchhuahna khaw hming (Kampung Sungai Nipah) rawn pu chho ta a ni. Bak chi khat, Pteopus (genus) , thei lam tlan thinin he virus hi nat pui lem lovin an pu darh thin. He virus hrik pai an nih loh chuan bak na zawng erawh a hlauhawm lo.

(3) India leh Bangladesh a NiV hri len chhan ber ni a lang chu thei leh thei sawngbawlin a tlantu bak (Fruit bat) chil (saliva) emaw, zunemaw a kai ei atangin a ni ber a ngaih ani. NiV natna hrik pai bak (Fruit bat)in an ei hnu theirah ei atanga kai a nih rualin he natna vei ran atanga kai chhawn leh theih niin a lang a; he natna vei (mihring) damlovin mi dangah a kai chhawng thei bawk ani.

(4) NiV natna hi chi hrang hranga lang chhuak theiin - hritlang, khawsik, khuh, thawk harsa, lu na, luak, kaih, ngaihtuahna buai leh vai, chauh ngawih ngawih, tihrawl naleh kawthalo thlengin a awm thei.

(5)He natna hi thihpui mai theih anih avangin a hri lenna hmunah chuan invenna

Lama uluk taka hma lak tur a ni. Thei rah fai tha taka sil loh chu ei mai mai loh tur a ni a, bak leh ramsa ei hnu phei chu ei loh a him. Bak zun, chill eh ek atangin vawkin an lo kai ve theih a vangin NiV natna len lai chuan vawk vulhtute pawhin ran vulte hnai taka awmin khawi mai mail ohtur a ni. Mahni inenkawl faia, kut leh taksa dangte pawh fai taka sil fo tur a ni. A lenna hmunah te chuan fimkhur thu hlaah hmai khuhna (mask) vuah a tha. He natna vei ni a rinhlelhte chu fimkhurna tur tul anga hma la chungin damdawiin ah hruai tur ani.

A chunga tarlante khi NiV natna lenna hmuna hma lak dantur leh nih phung tlangpui ani a, tun dinhmunah hian Mizorama chhunga cheng tan thei leh vawksa ei hlauhna chhan tur a awm lova,kan thil ei erawh a fai thain sa lam pang phei chu tha taka chhum a ni tur ani.

___________________________________________________________________________

IDSP: the Directorate of Health Services, Government of Mizoram (29th May, 2018)